SOSYAL ANKSİYETE VE İLTİFAT: Sosyal Fobiniz Varsa İltifat Size Göre Olmayabilir.
Bir iltifat aldığınızda nasıl tepki verirsiniz? Belki okulda belki arkadaşlarınız arasında ya da aileniz yanında güzel bir davranış ortaya koyduğunuz anlarda….
Aldığımız taktir ve övgüleri başka zamanlarda da elde edebilmek için yaptığımız davranışları tekrarlarız. Söylenen o harika iltifatlar hepimizin hoşuna gider değil mi?
Ancak yanılıyorsunuz ….! Eğer bir sosyal fobi ya da sosyal aksiyetiniz var ise durum hiç de tahmin ettiğiniz gibi değildir. Yapılan son araştırmalar sosyal anksiyetisi olan kişilerin iltifattan hoşlanmadıklarını ortaya koydu.
Ne kadar harika olursa olsun sosyal anksiyetisi olan kişiler ortaya koydukları çabaların sessizce kabul edilmesini tercih etmektedirler. Başkaları tarafından övülürlerse, hiçbir şey olmamış gibi işlerine devam etmektedirler. Başarılarını zevkle hatırlamak yerine, bu tür anılar zihinlerinden hemen kayboluyor. Bunun yerine, başkalarının önünde yaptıkları hataları düşünme eğilimleri ise daha fazla olmaktadır.
Sosyal anksiyete bozukluğu olan kişilerde geçmiş deneyimlerindeki anıları pozitif hatırlamaktan ziyade bu anılardaki olumsuzluğa odaklanma eğilimi karakteristik bir özelliktir. Sosyal anksiyetesi olmayan insanlar, benlik saygısını artıran anıları “benlik saygısını korumak için bir tür kendini koruma dürtüsü” olarak onların pozitif duygular yaşamasına neden olmaktadır. Sosyal anksiyete bozukluğunda ise kişiler olumlu geribildirimlerden daha çok olumsuz geri bildirimleri hatırlamaktadırlar. Yani sosyal kaygılı olan bu kişiler diğer insanlardan çok güzel olumlu geri bildirimler almış olsalar bile en ufak olumsuz geri bildirimi kaydetmekte ve diğer olumlu övgüleri ve geri bildirimleri belleklerinden neredeyse belleklerinden silmektedirler.
İster adına sosyal fobi ister sosyal anksiyete deyin bu soruna sahip olan kişiler bir şekilde iltifat ve övgüleri kendileri ile ilişkilendiremiyorlar. Bu durum ister övülmeyi hak etmediklerini hissettiren duygulardan, ister başkalarının ilgisini çekme isteğinden kaçma arzusundan, ister pozitif deneyimleri bilinçten uzaklaştırma çabalarından kaynaklansın sosyal kaygı tedavisi için terapi ortamında bu anıların yeniden bilinçli şekilde ele alınması gerekmektedir. Son olarak Eğer sosyal fobim var diyorsanız diğer insanlar sizi fark ettiğinde mutluluğu deneyimlemek, önemli bir tatmin kaynağı ve ego doyumu olabilmektedir. Yaptığınız her şeyle gurur duymanıza gerek yok, ancak başkalarının sizinle ilgili olumlu ve güzel şeylerin farkına vardığında, kısa bir süre olsa bile, onlara bağlı kalabilmek sizin için sosyal kaygınız ile baş edebilmenizde önemli bir adım olacaktır.